ประวัติและความสำคัญ วันวิสาขบูชา (Visakha Bucha Day)

“วันวิสาขบูชา” เป็นหนึ่งในวันสำคัญของคนที่นับถือศาสนาพุทธ โดยในปี 2566 ตรงกับวันที่ 3 มิถุนายน ความสำคัญของวันวิสาขบูชา คือ เป็นวันที่พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน เกิด 3 เหตุการณ์ขึ้นในวันเดียวก็คือ วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ซึ่งแต่ละปีจะตรงกับวันที่ต่างกันออกไป ไม่ได้เกิดขึ้นในวันที่ 3 มิถุนายนของทุกปีทั้งหมด สำหรับใครที่อยากศึกษาเกี่ยวกับวันวิสาขบูชาเพิ่มเติม ในบทความนี้ จะพาคุณไปทำความรู้จักประวัติความเป็นมา พร้อมกับกิจกรรมที่ชาวพุทธนิยมทำ ในวันวิสาขบูชาว่ามีอะไรบ้าง เพื่อให้คุณเห็นความสำคัญและเข้าใจความเป็นมามากยิ่งขึ้น 

ประวัติความเป็นมา วันวิสาขบูชา

“วิสาขบูชา” มาจากคำว่า วิสาขปุรณมีบูชา ความหมายคือ บูชาวันเพ็ญในเดือนวิสาขะ โดยมีประวัติเกี่ยวกับวันวิสาขบูชา เรื่องแรกคือ การที่พระนางสิริมหามายาทรงพระครรภ์ได้ 10 เดือน และต้องการที่จะกลับไปประสูติบุตรที่เมืองเทวทหะ แต่ระหว่างทางที่เดินทางไปเกิดเจ็บพระครรภ์ ทำให้ต้องพักใต้ต้นไม้สาละ และได้ ประสูติพระราชบุตรใต้ต้นสาละ หลังจากที่ประสูติแล้วพระโอรสของพระนางสิริมหามายาเดินได้ 7 ก้าวและมีดอกบัวมารองรับพระบาทในระหว่างการเดิน

เหตุการณ์ที่สองคือ ตรัสรู้ เมื่ออายุครบ 35 พรรษา เจ้าชายสิทธัตถะตรัสรู้ใต้ร่มไม้ศรีมหาโพธิ์ และหลังจากตรัสรู้ก็ได้เผยแพร่หลักธรรมคำสอนเป็นเวลา 45 ปี จนเมื่อพระชนมายุครบ 80 พรรษาก็เสด็จดับขันธปรินิพพาน จะเห็นได้ว่าวันวิสาขบูชามีความสำคัญเพราะเป็นทั้ง วันประสูติ วันตรัสรู้ และวันปรินิพพาน

สำหรับวันวิสาขบูชามีหลักธรรมสำคัญ คือ เรื่องอริยสัจ 4 ความกตัญญูและความไม่ประมาท โดยต้องการสอนให้บัตรรู้จักบุญคุณของบิดามารดา รวมไปถึงการตอบแทนบุญคุณของผู้มีพระคุณ ส่วนเรื่องอริยสัจ 4 จะมีทั้งหมด 4 อย่าง คือ ทุกข์, สมุทัย, นิโรธ และมรรค ความไม่ประสาทเป็นการเตือนสติว่าต้องมีสติขณะพูด ขณะทำทุกอย่าง ทั้งในเวลาที่ยืน นอนหรือเดิน

กิจกรรมที่ชาวพุทธทำในวันวิสาขบูชา

วันวิสาขบูชาเป็นวันสำคัญทางศาสนาและถูกระบุให้เป็นวันหยุดราชการด้วย ซึ่งไม่ใช่แค่เป็นวันหยุดของประเทศไทยเท่านั้น แต่ประเทศอินเดีย สิงคโปร์ อินโดนีเซีย และประเทศอื่น ๆ ที่มีผู้คนนับถือศาสนาพุทธจำนวนมากก็ระบุวันนี้เป็นวันหยุดเช่นดัน ในวันวิสาขบูชากิจกรรมส่วนใหญ่ที่ชาวพุทธทำจะมีหลายอย่าง ซึ่งเกี่ยวข้องกับการรำลึกถึงพระพุทธเจ้า พระธรรม และพระสงฆ์ เช่น

ทำบุญตักบาตร ช่วงเช้าหรือช่วงกลางวัน ส่วนใหญ่ชาวพุทธจะเข้าวัดไปทำบุญตักบาตร ถวายอาหารเพลที่วัดใกล้บ้าน

กิจกรรมเวียนเทียน ในช่วงเย็นของวันวิสาขบูชาจะมีการจัดกิจกรรมเวียนเทียน โดยจะเริ่มจากการสวดมนต์และเริ่มเวียนเทียนช่วงเวลาประมาณ 2 ทุ่ม

สวดมนต์ อีกหนึ่งสิ่งที่ชาวพุทธนิยมทำในวันวิสาขบูชาก็คือ การสวดมนต์ ด้วยบทสวดมนต์ต่าง ๆ เหล่านี้ เช่น บทบูชาพระรัตนตรัย, บทนมัสการนอบน้อมบูชาพระพุทธเจ้า, บทสรรเสริญพระธรรมคุณ, บทสวดเนื่องในวันวิสาขบูชา และบทสรรเสริญอื่น ๆ

วันวิสาขบูชา ไม่ใช่แค่วันสำคัญทางศาสนาของประเทศไทยเท่านั้น แต่ยังเป็นวันที่สำคัญระดับโลก เพราะสหประชาชาติมีการระบุเอาไว้ แม้ว่าวันวิสาขบูชาจะห่างกันหลายปี เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในวันนั้นมีทั้งการประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพานซึ่งเป็นเรื่องสำคัญเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าทั้งหมด ใครที่นับถือศาสนาพุทธ และอยากระลึกถึงพระพุทธเจ้า ช่วงวันหยุดสามารถไปทำบุญ และร่วมเวียนเทียนกันได้ แม้ว่าจะไม่ได้เข้าวัดบ่อย แต่ในวันสำคัญทางพุทธศาสนา ก็เป็นหนึ่งในวันที่คุณสามารถเข้าวัดเพื่อสร้างบุญกุศลให้กับตัวเองได้เช่นกัน