เจาะลึก คอลลาเจน คืออะไร ช่วยบำรุงผิวพรรณได้จริงไหม ?

"คอลลาเจน" ถูกนำมาใช้เพื่อประโยชน์ในการบำรุงผิวภัณฑ์ ไม่ว่าจะเป็นในรูปแบบของอาหารเสริม หรือคอลลาเจนแบบครีมทาผิว เพื่อช่วยเสริมความยืดหยุ่นให้ผิว และช่วยให้ผิวดูเรียบเนียนมากขึ้น บทความฉบับนี้ เราจะพาทุกคน มาเจาะลึก ว่า "คอลลาเจน คืออะไร" แล้ว คอลลาเจน มีประโยชน์ต่อผิวพรรณ หรือส่วนต่างๆ ของร่างกายมากน้อยแค่ไหน และมีโทษอย่างไรบ้าง 

คอลลาเจน คืออะไร

คอลลาเจน คือ เส้นใยโปรตีนที่มีมากที่สุดในร่างกาย คิดเป็นส่วนประกอบ 75% ของร่างกาย ซึ่งจะพบมากในส่วนของ เส้นเอ็นและหลอดเลือด คอลลาเจนเป็นส่วนสำคัญที่ช่วยให้ร่างกาย มีความยืดหยุ่นและช่วยสร้างความแข็งแรงให้กับอวัยวะภายในร่างกาย ตามปกติแล้ว ร่างกายคนเราจะสามารถผลิตคอลลาเจนเองได้ แต่เมื่ออายุมากขึ้นร่างกายจะเริ่มผลิตคอลลาเจนเอง ในปริมาณที่ลดลง จะเห็นได้จาก ผิวที่เริ่มหย่อนคล้อย หรืออาการปวดตามข้อต่างๆ เพื่อให้ทุกคนรู้จักคอลลาเจนกันมากขึ้นอีกนิด เราจะพาทุกคนไปดูกันว่า คอลลาเจนมีกี่ชนิด แล้วจะมีประโยชน์ต่อร่างกายอย่างไรบ้าง

คอลลาเจนมีกี่ชนิด ประเภทของคอลลาเจน

คอลลาเจน เป็นส่วนประกอบที่สำคัญ ในโครงสร้างของผิว ซึ่งในปัจจุบันมีการค้นพบ คอลลาเจนมากกว่า 18 ชนิด แต่วันนี้เราจะพาทุกคนมารู้จักกับ 5 ชนิดที่สำคัญต่อร่างกาย

Collagen type I : คอลลาเจนประเภทนี้เป็นส่วนสำคัญที่ช่วยในการเพิ่มความยืดหยุ่น สมานแผลบนผิวหนัง มีส่วนช่วยสร้างกระดูก ผนังหลอดเลือด เอ็น ผิวหนัง กระจกตา และเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน ซึ่งคอลลาเจนประเภทนี้พบมากถึง 90% ของปริมาณคอลลาเจนทั้งหมดในร่างกาย 

Collagen type II : ประเภทนี้จะพบมากในกระดูกอ่อน เช่น ใบหู จมูก หลอดลม หรือกระดูกซี่โครง จะช่วยเรื่องกระตุ้นการสังเคราะห์เซลล์ เพื่อลดการเสื่อมของกระดูกข้อต่อ ซึ่ง จะทำหน้าที่ในการรองรับน้ำหนัก และให้ความแข็งแรงกับข้อต่อขณะเคลื่อนไหว เกี่ยวข้องกับ ภาวะข้อเสื่อมหรือ ข้ออักเสบ

Collagen type III : พบได้ในผิวหนัง กล้ามเนื้อ และ หลอดเลือด ประเภทนี้มักพบร่วมกับ ประเภทที่ 1 แต่ส่วนมากจะพบในปริมาณที่น้อยกว่า 

Collagen type IV : พบมากในบริเวณเนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่หุ้มกล้ามเนื้อและไขมัน มีส่วนช่วยในการทำงานของระบบประสาทและเส้นเลือด

Collagen type V : พบในผิว และเส้นผม ประเภทนี้ เป็นองค์ประกอบของเยื่อบุเซลล์ 

คอลลาเจน ประโยชน์ และโทษ ต่อร่างกาย 

ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่น และความชุ่มชื้น ให้ผิว 

ช่วยให้ริ้วรอย ดูจางลง

ช่วยในการสมานแผล ให้หายไวขึ้น 

เสริมความแข็งแรงของเล็บ

เสริมความแข็งแรงของข้อต่อ 

ลดอาการอักเสบบริเวณข้อ

ช่วยซ่อมแซม ส่วนที่สึกหรอ 

ช่วยลดการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหลังออกกำลังกาย 

ช่วยสังเคราะห์เกล็ดเลือด ที่ช่วยในการแข็งตัวของเลือด

ข้อควรระวัง

ไม่ควรทานคอลลาเจนมากกว่า 7,000 มิลลิกรัม ต่อวัน ตามปกติแล้วร่างกายเราต้องการ เพียง 2,000-2,500 มิลลิกรัม เท่านั้น การทานในปริมาณที่มากเกินไป ทำให้เกิดการตกค้างในร่างกาย ซึ่งอาจจะก่อให้เกิดโรคต่างๆตามมาได้

ผู้แพ้อาหารทะเล ควรเลี่ยงการทานอาหารเสริม เพราะ ส่วนมากคอลลาเจนจะถูกสกัดมาจากปลาทะเลน้ำลึก ซึ่งอาจส่งผลต่อผู้ที่มีประวัติ แพ้อาหารทะเลได้ 

ผู้มีโรคประจำตัว ที่เกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน หลอดเลือด ควรปรึกษาแพทย์ก่อนทาน

ผลิตภัณฑ์คอลลาเจนมีส่วนผสมอะไรบ้าง 

โดยทั่วไปแล้ว ผลิตภัณฑ์คอลลาเจนที่วางขายในท้องตลาด มักเป็น ชนิดเป็ปไทน์ ที่ประกอบด้วย กรดอะมิโน 2 และ 3 ชนิด ซึ่งเป็นคอลลาเจนที่มีขนาดโมเลกุลเล็ก ช่วยให้ร่างกายสามารถดูดซึมได้ทันที โดยผลิตภัณฑ์ที่อยู่ในท้องตลาดมักมีส่วนผสมของวิตามินซี ซึ่งเป็นส่วนสำคัญของร่างกายที่ช่วยในการสังเคราะห์คอลลาเจน และช่วยให้ร่างกายสามารถดูดซึมคอลลาเจนได้ดีขึ้น นอกจากนี้ยังมี โปรไบโอติกส์ ที่นอกจากจะช่วยเรื่องระบบขับถ่ายแล้ว ยังส่งผลต่อสุขภาพผิว ทำให้ผิวแข็งแรง ช่วยลดสิวอักเสบ

ในชีวิตประจำวัน เราสามารถเลือกทานอาหารที่ช่วยในการสร้าง และชะลอการสลายตัวของคอลลาเจนได้ เพื่อช่วยให้ข้อต่อแข็งแรง และช่วยให้ผิวดูสุขภาพดี แล้วอะไรบ้างที่เพิ่มคอลลาเจน โปรตีนจากพืชและสัตว์ การทานโปรตีนให้เพียงต่อในแต่ละวัน จะช่วยให้ร่างกายย่อยเป็นกรดอะมิโน และดูดซึมไปใช้ในการสร้างคอลลาเจนได้มากขึ้น รวมถึงการเลือกทานผัก-ผลไม้ที่เป็นแหล่งของวิตามินซี เนื่องจาก วิตามินซี เป็นสร้างต้านอนุมูลอิสระ ที่มีส่วนช่วยในการกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนของร่างกาย

แม้ว่าคอลลาเจนจะเป็นโปรตีนที่ร่างกายสามารถสร้างเองได้ แต่เมื่อนานไป อัตราการผลิตในร่างกายก็จะเริ่มลดลงเรื่อย ๆ ส่งผลให้เกิดปัญหาผิวตามมา ไม่ว่าจะเป็น ผิวมีริ้วรอย หย่อนคล้อย หรือปัญหาฝ้า กระ หลายคนจึงเลือกหันมาทานผลิตภัณฑ์คอลลาเจนเสริม เพื่อเป็นตัวช่วยที่จะทำให้ผิวพรรณกลับมาเต่งตึง เรียบเนียน และช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของข้อต่อให้ดีขึ้น ลดอาการปวดตามข้อ

แต่ถึงแม้คอลลาเจนจะมีประโยชน์มากมาย ในทางกลับกันการทานอย่างไม่ถูกวิธี อาจจะทำเกิดผลเสียต่อร่างกายได้ ดังนั้นเพื่อให้ได้ประโยชน์อย่างมากที่สุด จึงไม่ควรทานมากเกินปริมาณที่กำหนดในแต่ละวัน ร่างกายจึงจะดูดซึมไปใช้ได้หมด ไม่เหลือตกค้าง ผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรมีการปรึกษาแพทย์ก่อนทานคอลลาเจน และที่สำคัญผู้มีประวัติแพ้อาหารทะเล ควรศึกษาก่อนว่าผลิตภัณฑ์คอลลาเจนมีส่วนผสมอะไรบ้าง เพื่อจะได้ไม่เกิดปัญหาตามมา